Sağlıklı Beslenmenin ABC’si

26/07/2019

Dünyadaki her canlı- bizler de dahil olmak üzere - yaşamak ve büyümek için gıdaya ihtiyaç duyar. Gıda bize sağlıklı ve aktif bir yaşam sürmemiz için gereken enerjiyi ve besinleri sağladığı için önemlidir. Hayatta kalmak için gıdaya ihtiyacımız var ve bu bizim en önemli temel insan haklarımızdan biridir. Her birimiz daima sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğumuz gıdalara erişebilmeliyiz.

Yeterli egzersiz yapmak ve yeterince su içmek dışında, sağlıklı olmanın çok önemli unsuru iyi beslenmektir. Sağlıklı beslenme, her gün yeteri kadar besleyici, güvenli ve çeşitli gıdalar yemek anlamına gelir; böylece aktif ve sürdürülebilir bir yaşam (koşmak, oynamak, öğrenmek, büyümek ve ağaçlara tırmanmak) yaşayabilirsiniz.

Yediğimiz gıdaları birçok farklı şeye dayanarak seçiyoruz. Yemek yapmak ve yemek için harcadığımız zaman, yemesi en kolay şeyler, başkalarının ne yedikleri, durum, kültürümüz veya dinimiz, neyi sevip neyi sevmediğimiz ve bilgi ve pişirme becerilerimize bakıyoruz. Fakat, çok önemli iki şey ne yediğimize karar vermemize yardımcı olur: ne kadara mal olduğu ve ne kadar kolay ulaşılabildiği.

Sağlıklı olmak, sizlerde dahil olmak üzere, herkesin sorumluluğudur! İşte sağlıklı beslenmeyi sağlayan farklı malzemeler veya ana besin grupları.

1. Meyve ve sebzeler bize vitamin, mineral, lif ve doğal şekerler sağlar. Her gün mümkün olduğunca mevsimsel meyve ve sebze yemelisiniz.

2. Tahıllar; buğday, pirinç, yulaf, mısır, arpa veya diğer tahıllardan yapılan her şeydir. Tahıllara, her gün yendikleri için 'temel' gıda denir. Tahıllar, ana enerji kaynağınız olan karbonhidratları içerirler.

3. Yumrular ve kök bitkiler arasında patates, yer elması, tatlı patates ve vb.  bulunur ve bunlar da bir karbonhidrat, vitamin ve mineral kaynağıdır.

4. Baklagiller ve sert kabuklu yemişler. Çok önemli protein kaynaklarıdır. Bitkilerden gelirler, protein açısından zengin diğer gıdalardan daha ucuzdurlar, lif bakımından yüksek, yağ bakımından düşük ve diğer önemli mineral ve vitaminlere sahiptirler.

5. Süt ürünlerinin tümü sütten yapılır (inek, keçi, koyun, manda) ve süt ürünleri, süt, peynir, yoğurt, lor ve ayran içerir. Bol miktarda kalsiyum, protein ve yağ kaynağıdırlar.

6. Et, balık ve yumurtalarda demir ve proteinler bulunur; bunlar sizi güçlü yapan ve vücudunuz zarar gördüğünde iyileştirmeye yardımcı olan gıdalardır.

7. Hayvansal ve bitkisel yağlar ve yağlar ancak doğru çeşitten oldukları takdirde vücudumuzun sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Et, tereyağı, krema veya palm yağındaki katı yağların yerine bitkisel yağları, fındık ezmeleri ve avokadoyu tercih edin ve sağlıksız, yağ oranı yüksek kızarmış veya işlenmiş gıdalardan uzak durun.

Siz, ebeveynleriniz, öğretmenleriniz, arkadaşlarınız ve tanıdığınız herkes sağlıklı beslendiğinden ve sağlıklı bir yaşam sürdüğünüzden emin olmak için bir şeyler yapabilir. İşte beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmeye nasıl başlayacağınızla ilgili birkaç ipucu.

• Üçte biri sebze kuralını uygulayın- Tabağınızın üçte birini sebzelerle doldurun veya haftada bir kez sadece sebze yemeği yemeyi deneyin. Özellikle yerel ve organik olarak yetiştirilen meyve ve sebzeleri yemeye öncelik verin.
• Mutfakta yardım edin- Ebeveynlerinizin nasıl yemek pişirdiğini izleyin ve öğrenin. Yorulduklarını fark ettiğinizde mutfakta onlara yardım etmeyi teklif edin. İnternette size ilham verecek çok kolay, hızlı ve sağlıklı tarifler yer alıyor. Yerel pazarlara gidin ve ebeveynlerinizden korunmuş veya konserve yiyecekler yerine yerel, taze mevsim meyveleri ve sebzeleri satın almalarını isteyin. Biliyor muydun? Organik tarım, topraklarımızın sağlıklı kalmasına yardımcı oluyor!
• Okulda uygula- Doğru beslenme evde bitmiyor. Okul kafeteryanız veya otomat makineniz varsa, orada sağlanan gıdalara ve yeterince meyve ve sebze olup olmadığını kontrol edin. Eğer yoksa, öğretmenlerinizle yemek tercihlerinizi değiştirme konusunda görüşün.
• Analiz eden bir tüketici olun- Etiketlerin üzerindeki malzeme listelerini okumak için zaman ayırın ve sizin için faydalı olmayanları tanımlamaya çalışın. Gıdaların neye benzediğine ya da ambalajın ne kadar dikkate çekici olduğuna önem vermek yerine besin değerlerine önem verin. Ve "sıfır", "düşük" ve "hafif" gibi kelimelere dikkat edin. Çoğunlukla gıda sesini daha sağlıklı yapmak için kullanılırlar fakat ne yazık ki bu her zaman doğru değildir! Ambalajın sizi aldatmasına asla izin vermeyin!

Hangi gıdaların bizim için iyi olduğunu- aynı zamanda çevre için- öğrenerek, mutlu, sağlıklı ve # SıfırAçlık ’ın olduğu bir gelecek için yeterli kaynağa sahip olduğumuzdan emin olabiliriz.

Katılmak ister misin? 5-19 yaşları arasındaysanız bir poster tasarlayın ve 8 Kasım 2019 tarihine kadar Dünya Gıda Günü Afiş Yarışması'na katılın!

Related links

Daha fazla bilgi için

• Aktivite kitabı: Eating healthy matters
• Websitesi: World Food Day